ચોમાસામાં લોકો તેમના મનપસંદ શાકભાજીની પણ રાહ જોતા હોય છે. તેમાની એક છે કંકોળા, કંકોળાને વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી શાકભાજી માનવામાં આવે છે. કંકોળા ખાવાથી ઘણી ગંભીર બીમારીઓ પણ દૂર રહે છે. આ શક્તિશાળી શાકભાજી વરસાદની ઋતુમાં બજારમાં વધુ જોવા મળે છે, જ્યારે આખા વર્ષ દરમિયાન તેને સ્ટોરેજ દ્વારા બજારમાં વેચવામાં આવે છે.
કંકોળાના ફાયદા પણ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. તેના ઉપયોગથી શરીરની શક્તિ ખૂબ જ ઝડપથી વિકસે છે. તેને લોહી વધારનાર મશીન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે બજારમાં તેની માંગ તેની ઉપલબ્ધતા કરતાં વધુ છે. તેના કેટલાક ગેરફાયદા પણ છે.
કંકોળા એક શાકભાજી છે, જે સામાન્ય રીતે ચોમાસાની ઋતુમાં ભારતીય બજારોમાં જોવા મળે છે. તેના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે અને તેથી જ ભારતીય ઉપખંડ ઉપરાંત તેની ખેતી હવે સમગ્ર વિશ્વમાં શરૂ થઈ ગઈ છે. તેને તિસલીલ, કાકરોલ, કાકરો, કાકોરા, પાપોરા વગેરે નામોથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે મુખ્યત્વે ભારતના પર્વતીય પ્રદેશોમાં ઉગાડવામાં આવે છે. તેના વેલાનું આયુષ્ય 3 થી 4 મહિના છે. કંકોળા તેનું વનસ્પતિ નામ છે.
આ જ કારણ છે કે કંકોળાને સૌથી શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે
દુનિયામાં એક એવી શાકભાજી છે જેને આયુર્વેદની સૌથી શક્તિશાળી દવા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ શાકભાજીનું નામ કંકોળા છે. તેમાં એટલી શક્તિ છે કે થોડા દિવસો સુધી તેનું સેવન કરવાથી શરીર સ્ટીલ જેવું બની જાય છે. સ્વાદિષ્ટ હોવા ઉપરાંત, આ શાકભાજીમાં માંસ કરતાં અનેક ગણી વધુ ઉર્જા અને પ્રોટીન પણ હોય છે. તેમાં હાજર ફાયટોકેમિકલ્સ અને એન્ટીઑકિસડન્ટ શરીરને અંદરથી સ્વચ્છ રાખવામાં ખૂબ મદદરૂપ થાય છે. તેનો દર હાલમાં 200 રૂપિયા પ્રતિ કિલો સુધી છે. ચોમાસા દરમિયાન તે 100 રૂપિયા પ્રતિ કિલો સુધી મળે છે.
કંકોળાના ફાયદા અને ગેરફાયદા
કંકોળાના ફાયદા અને ગેરફાયદા પણ ખૂબ જ રસપ્રદ છે. કંટોલ પચવામાં હલકું છે અને વિવિધ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓની સારવાર માટે દવા તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે.તેમાં વિવિધ રાસાયણિક સંયોજનો હોય છે જે માનવ શરીર માટે ફાયદાકારક છે. કંકોળામાં કેલરી ઓછી હોય છે કારણ કે તેમાં પ્રતિ 100 ગ્રામ માત્ર 17 કેલરી હોય છે. તે ફાઇબર, ખનીજો, વિટામિન્સ અને એન્ટીઑકિસડન્ટો જેવા વિવિધ પોષક તત્વોથી ભરપૂર છે.
ગર્ભાવસ્થામાં ઉપયોગી કંકોળાના ફાયદા
ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન, ઘણી ગંભીર પરિસ્થિતિઓ ઊભી થઈ શકે છે. તેમાંથી એક સમસ્યા ન્યુરલ ટ્યુબ ખામી છે. કંકોળામાં ફોલેટ (વિટામિન બીસી) નો સારો સ્ત્રોત છે, જે કોષોના વિકાસ અને પ્રજનન માટે જરૂરી છે. જો સગર્ભા સ્ત્રીઓ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન આહારમાં કંકોળાને સામેલ કરો, તો ન્યુરલ ટ્યુબ ખામી થવાની શક્યતા ઓછી થઈ જાય છે.
કંકોળાના ગુણધર્મો કેન્સર મટાડે છે
કેન્સરનું એક કારણ આપણા શરીરમાં વધુ પડતા ઝેરી મુક્ત રેડિકલની હાજરી છે. કંકોળામાં વિટામિન સીનો સ્ત્રોત છે, જે પોતે જ એક ખૂબ જ સારો કુદરતી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે. વિટામિન સી આપણા શરીરમાંથી વધુ ઝેરી મુક્ત રેડિકલને તટસ્થ કરે છે જેથી કેન્સરની શક્યતા ઓછી થાય.
ત્વચા માટે કંકોળાના ફાયદા
કંકોળામાં બીટા-કેરોટીન, આલ્ફા-કેરોટીન, લ્યુટીન અને ઝેક્સાન્થિન જેવા ફ્લેવોનોઈડ્સ હોય છે. આ બધા સંયોજનો તમારી વૃદ્ધત્વના સંકેતોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે તમારી ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. તેમાં વિટામિન A પણ હોય છે, જે સારી દ્રષ્ટિ માટે જરૂરી છે. તમારી દ્રષ્ટિ સુધારવા માટે તમે તેને તમારા આહારમાં સામેલ કરી શકો છો.
કંકોળાના ગેરફાયદા પણ છે
કંકોળા તમારા પાચનતંત્રને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, ખાસ કરીને જો તમે કંકોળાના રસનું વધુ માત્રામાં સેવન કરો છો. તમને પેટમાં દુખાવો અથવા ઝાડા થઈ શકે છે. જો ઝાડા કે પેટમાં દુખાવો બે થી ત્રણ દિવસથી વધુ સમય સુધી ચાલુ રહે તો તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો. તેની અસર લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને ઘટાડવામાં થાય છે, જે અનિયંત્રિત ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકો માટે સંભવિત રીતે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે, પરંતુ જે લોકો લોહીમાં શર્કરાના સ્તરથી પીડાય છે તેમના માટે તે સારું નથી. કારણ કે તેના સેવનથી લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર વધી શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા સ્તનપાન દરમ્યાન તેનું સેવન કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)
