શીશમ વૃક્ષ ફક્ત તેના મજબૂત લાકડા માટે જ જાણીતું નથી, પરંતુ તે આયુર્વેદમાં કુદરતી દવા તરીકે પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તેના પાંદડા, મૂળ અને દાંડી ઘણા રોગોની સારવારમાં ઉપયોગી છે. શીશમનો રસ અને તેલ પાચનતંત્રથી લઈને દાંત, ત્વચા અને હૃદયના રોગોમાં ફાયદાકારક છે. તે શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા અને લોહીને શુદ્ધ કરવામાં પણ મદદરૂપ છે.
શીશમ વૃક્ષ તેના મજબૂત લાકડાને કારણે ફર્નિચર બનાવવા માટે જાણીતું છે. તેની જાડી ભૂરા રંગની છાલ અને લીલા પાંદડા માત્ર ખાસ દેખાવા જ નથી આપતા પણ પ્રાણીઓ માટે પૌષ્ટિક ચારા તરીકે પણ કામ કરે છે. ઊંડા મૂળ ધરાવતું આ વૃક્ષ જમીનને ફળદ્રુપ પણ બનાવે છે.
શીશમના આયુર્વેદિક ફાયદા
શીશમનું આયુર્વેદમાં વિશેષ મહત્વ છે. તેના પાંદડા, મૂળ અને દાંડી ઔષધીય ગુણધર્મોથી ભરપૂર છે. પાંદડામાંથી નીકળતો ચીકણો રસ ઘણા રોગોને મટાડવામાં અસરકારક સાબિત થાય છે. તેના ફૂલો નાના પીળા-સફેદ ગુચ્છોના રૂપમાં આવે છે જે તેની ઓળખને વધુ ખાસ બનાવે છે.
શીશમના પાનનો ઉકાળો પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે. તેના સેવનથી ગેસ, અપચો અને એસિડિટીની સમસ્યાઓમાં તાત્કાલિક રાહત મળે છે. તેના તેલમાં હળદર ભેળવીને ઘા પર લગાવવાથી ઘા ઝડપથી રૂઝાઈ જાય છે. ફાટેલી એડી માટે તેનું તેલ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
શીશમના પાનનો રસ લોહી શુદ્ધ કરવા માટે અસરકારક છે. તેના પાન ચાવવાથી મોંની દુર્ગંધ અને દાંતના દુખાવામાં રાહત મળે છે. આ ઉપરાંત, જો તમે શીશમનું તેલ દાંતના દુખાવા માટે દાંત પર લગાવો, તો તમને થોડા જ સમયમાં રાહત મળે છે.
માથાનો દુખાવો અને હૃદય રોગમાં શીશમનું તેલ ફાયદાકારક છે. તે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. નિયમિત ઉપયોગથી, તે શરીરને ઉર્જા પૂરી પાડે છે. તેથી આયુર્વેદમાં ગુલાબજળને કુદરતી દવાનો ખજાનો કહેવામાં આવે છે.
ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ શીશમનું વૃક્ષ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેના લાકડાનો ઉપયોગ પૂજા અને યજ્ઞમાં થાય છે. હવનમાં શીશમનું લાકડું બાળવાથી પર્યાવરણ શુદ્ધ થાય છે અને નકારાત્મક ઉર્જા દૂર થાય છે. શીશમથી બનેલા માળા અને ચોકી શુભ અને પવિત્ર માનવામાં આવે છે.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)