આજની ભાગદોડભરી જીવનશૈલીમાં, શરીર સંબંધિત સમસ્યાઓ સતત વધી રહી છે. ફાસ્ટ ફૂડનો વધુ પડતો વપરાશ, અનિયમિત ખાવાની આદતો, માનસિક તણાવ અને શારીરિક પ્રવૃત્તિઓનો અભાવ આપણને રોગોના દલદલમાં ધકેલી રહ્યાં છે. આવા સમયે, નાના ચિયા બીજ સ્વાસ્થ્ય માટે વરદાન સાબિત થઈ શકે છે. આ નાના કદના બીજ પોષક તત્વોનો ભંડાર છે, જે શરીરને સ્વસ્થ રાખવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે.
ચિયા બીજ શું છે ?
ચિયા બીજનું વૈજ્ઞાનિક નામ સાલ્વીયા હિસ્પેનિકા છે. આ નાના ઘેરા રંગના બીજ છે, જે પાણીમાં સરળતાથી સુકાઈ જાય છે અને જેલ જેવું સ્વરૂપ ધારણ કરે છે. આ બીજ વિટામિન, ખનિજો, ફાઇબર, પ્રોટીન, ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ અને એન્ટીઑકિસડન્ટોથી ભરપૂર હોય છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતો તેમને ખાવાની પણ ભલામણ કરે છે કારણ કે તે ફક્ત શરીરના પોષણ સંતુલન જાળવતા નથી. પરંતુ તે ઘણા ગંભીર રોગોને રોકવામાં પણ મદદ કરે છે.
ચિયા બીજના મુખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો છે:
1. ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ
ચિયા બીજમાં ફાઇબરનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જે બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. ખોરાક સાથે લેવાથી પાચન ધીમું થાય છે, જે લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર સંતુલિત રાખે છે. આ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ખૂબ જ ઉપયોગી છે.
2. હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક
તેમાં હાજર ઓમેગા-3 ફેટી એસિડ ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ (LDL) ઘટાડે છે અને સારા કોલેસ્ટ્રોલ (HDL) ને વધારે છે. આ બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રણમાં રાખે છે અને હાર્ટ એટેક અને સ્ટ્રોક જેવી ગંભીર હૃદય સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડે છે. નિયમિત સેવનથી રક્ત પ્રવાહ યોગ્ય રહે છે અને હૃદય મજબૂત બને છે.
3. વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ
ચિયા બીજ ફાઇબરથી ભરપૂર હોય છે અને લાંબા સમય સુધી પેટ ભરેલું રાખે છે. આ ભૂખ ઓછી કરે છે અને કેલરીનો વપરાશ ઘટાડે છે. વજન ઘટાડવા માંગતા લોકો માટે આ એક સારો વિકલ્પ છે.
4. પાચનમાં સુધારો કરે છે
ચિયા બીજમાં ફાઇબરનું પ્રમાણ વધુ હોવાથી આંતરડા સાફ કરવામાં મદદ મળે છે. કબજિયાતની સમસ્યા દૂર થાય છે અને પાચનતંત્ર સુચારુ રીતે કાર્ય કરે છે. આનાથી પેટ સાફ રહે છે અને ગેસ અને એસિડિટી જેવી સમસ્યાઓ ઓછી થાય છે.
5. કેન્સર નિવારણ
ચિયા બીજમાં રહેલા એન્ટીઑકિસડન્ટો મુક્ત રેડિકલ સામે લડે છે. તેઓ કોષોને નુકસાનથી બચાવે છે અને કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોથી રક્ષણ પૂરું પાડે છે. તેઓ સ્તન કેન્સર અને કોલોરેક્ટલ કેન્સરમાં ખાસ કરીને ફાયદાકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
6. હાડકાં મજબૂત કરવા
તેમાં કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ, મેગ્નેશિયમ અને પ્રોટીન ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે હાડકાંને મજબૂતી આપે છે. તેનું સેવન ઓસ્ટીયોપોરોસિસ જેવા હાડકા સંબંધિત રોગોથી બચવામાં મદદ કરે છે.
ચિયા બીજ કેવી રીતે ખાવા?
પાણી સાથે: એક ચમચી ચિયા બીજને અડધા ગ્લાસ પાણીમાં અડધા કલાક માટે પલાળી રાખો. તે જેલ જેવું બનશે. સવારે ખાલી પેટે અથવા ભોજન પછી તેનું સેવન કરો.
સ્મૂધીમાં મિક્સ કરો: ચિયા બીજને સ્મૂધી, જ્યુસ અથવા દહીંમાં ઉમેરીને પણ ખાઈ શકાય છે. આનો સ્વાદ સારો છે અને પોષણ પણ મળે છે.
સલાડ અથવા દાળમાં ઉપયોગ: ચિયા બીજનો ઉપયોગ સલાડ પર છાંટીને અથવા દાળમાં ભેળવીને કરી શકાય છે. આનાથી તેમના પોષક ગુણધર્મોમાં વધારો થાય છે.
બેકિંગમાં ઉપયોગ: તેને બ્રેડ, કેક અથવા મફિનમાં ઉમેરી શકાય છે. આનાથી પોષક તત્વો વધે છે અને સ્વાદ પણ સુધરે છે.
નિયમિત અને યોગ્ય સેવન ખૂબ જ જરૂરી છે
ચિયા બીજ એક નાનું પણ અત્યંત ઉપયોગી સુપરફૂડ છે. ડાયાબિટીસ, કેન્સર, હૃદયરોગ, પાચન વિકૃતિઓ અને સ્થૂળતા જેવી સમસ્યાઓને રોકવામાં તેનું સેવન ફાયદાકારક છે. તેને તમારા આહારમાં યોગ્ય માત્રામાં અને નિયમિતપણે સામેલ કરો. ધ્યાનમાં રાખો કે દરરોજ વધુ પડતી માત્રામાં ન લો. એક થી બે ચમચી ચિયા બીજ ખાવા પૂરતા છે. તમે તેને સવારે ખાલી પેટે અથવા ખોરાક સાથે ખાઈ શકો છો. નાના પગલાં સ્વસ્થ જીવન માટે ઘણું મહત્વ ધરાવે છે. તો આજે જ તમારા આહારમાં ચિયા બીજનો સમાવેશ કરો અને રોગોથી દૂર રહો.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)
