કેન્સર એક એવો રોગ છે જેના કારણે દર વર્ષે દુનિયામાં લગભગ 10 મિલિયન લોકોનું મોત થાય છે. મોતનું એક કારણ બ્લડ કેન્સર પણ છે, જેને હેમેટોલોજીકલ કેન્સર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. બ્લડ કેન્સરનું નામ પડતાં જ સૌથી પહેલા મગજમાં આવે છે મૃત્યુ ! પરંતુ જો તમે આ રોગ વિશે જાગૃત થઈ જાઓ તો સારવારની મદદથી તેનાથી બચી શકાય છે. આ રોગના લક્ષણોને કેવી રીતે ઓળખી શકાય અને બ્લડ કેન્સરને શોધવા માટે કયા ટેસ્ટ કરાવવા જોઈએ.
જ્યારે બ્લડ કેન્સર હોય ત્યારે આ લક્ષણો દેખાવા લાગે છે
થાક: સતત થાક એ બ્લડ કેન્સરના પ્રારંભિક અને સૌથી સામાન્ય લક્ષણોમાંનું એક છે. આ થાક ઘણીવાર ગંભીર હોય છે અને આરામથી સુધરતો નથી.
વારંવાર ચેપ: બ્લડ કેન્સર રોગપ્રતિકારક શક્તિને નબળી પાડે છે, જે વારંવાર ચેપ તરફ દોરી જાય છે. દર્દીઓ પોતાને વારંવાર શરદી, ફલૂ અથવા અન્ય ચેપ માટે સંવેદનશીલ બની શકે છે.
સરળતાથી વાગવું: સરળતાથી વાગવું, વારંવાર નાકમાંથી લોહી નીકળવું અથવા પેઢામાંથી લોહી નીકળવું એ બ્લડ કેન્સરના પ્રારંભિક લક્ષણો હોઈ શકે છે. પ્લેટલેટ્સની અછતને કારણે આવું થાય છે.
વિસ્તૃત લસિકા ગાંઠો: વિસ્તૃત લસિકા ગાંઠો, ખાસ કરીને ગરદન, બગલ અથવા જંઘામૂળમાં, લિમ્ફોમાની નિશાની હોઈ શકે છે, જે એક પ્રકારનું બ્લડ કેન્સર હોય શકે છે.
તાવ અને રાત્રે પરસેવો: તાવ અને રાત્રે કોઈ પણ કારણ વગર પરસેવો આવવો એ પણ બ્લડ કેન્સરના પ્રારંભિક લક્ષણો છે. આ લક્ષણો વારંવાર આવે છે અને જાય છે અને કોઈપણ સ્પષ્ટ ચેપ સાથે સંકળાયેલા નથી.
બ્લડ કેન્સર શોધવા માટે આ ટેસ્ટ કરાવો
CBC ટેસ્ટ (સંપૂર્ણ બ્લડ કાઉન્ટ): જ્યારે બ્લડ કેન્સરની શંકા હોય, ત્યારે પહેલા CBC ટેસ્ટ કરાવો. CBC ટેસ્ટ રક્તમાં લાલ રક્ત કોશિકાઓ, શ્વેત રક્તકણો અને પ્લેટલેટ્સના સ્તરને માપે છે.
બોન મેરો બાયોપ્સી: આ ટેસ્ટ એ જાણવામાં મદદ કરે છે કે કેન્સર અથવા અન્ય કોઈ રોગ રક્ત કોશિકાઓ અથવા હાડકાંને અસર કરી રહ્યું છે. તે એ પણ દર્શાવે છે કે રોગ કેટલો ગંભીર છે. બોન મેરો બાયોપ્સીમાં હિપ બોનમાં સોય નાખીને ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. આ ટેસ્ટ લ્યુકેમિયા, લિમ્ફોમા અને માયલોમા માટે મહત્વપૂર્ણ છે.
ફ્લો સાયટોમેટ્રી: આ ટેસ્ટ રક્ત અથવા હાડકાંના નમૂનામાં કોષોના ભૌતિક અથવા રાસાયણિક ગુણધર્મોનું વિશ્લેષણ કરે છે. તે તેમની સપાટી પરના કેન્સરના કોષોને ઓળખવામાં મદદ કરે છે, જે નિદાનમાં મદદ કરે છે.
ઇમેજિંગ પરીક્ષણો: ઇમેજિંગ પરીક્ષણોમાં શરીરના ભાગો જ્યાં લસિકા ગાંઠો વિસ્તૃત થાય છે તેનો ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. આ ટેસ્ટમાં, એક્સ-રે, અલ્ટ્રાસાઉન્ડ, સીટી સ્કેન અથવા પીઈટી સ્કેનનો ઉપયોગ ગાંઠો અથવા બ્લડ કેન્સરના અન્ય ચિહ્નોની તપાસ કરવા માટે કરી શકાય છે.
સાયટોજેનેટિક ટેસ્ટ: આ ટેસ્ટમાં આનુવંશિક અસાધારણતાને ઓળખવા માટે વ્યક્તિના રક્ત, પેશીઓ અને હાડકાંનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવે છે.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)