શિયાળો શરૂ થતાં જ તમને ગાડા પર ક્રન્ચી, ગરમ મગફળી વેચાતી જોવા મળશે. જો તમને મગફળી ખાવાની તક મળે, તો જ્યાં સુધી તમે હાથમાં હોય તે બધી ખાઈ ન લો ત્યાં સુધી તમે જવા માંગતા નથી. લોકો ટેરેસ, બાલ્કની, આંગણા અને ઓફિસના ડેસ્ક પર પણ તડકામાં બેસીને ઘણી બધી મગફળી ખાય છે. મગફળી ખાવામાં સારી છે, પરંતુ જો તમે તેને મર્યાદિત માત્રામાં ખાશો તો જ ફાયદા મળશે. એ જાણવું જરૂરી છે કે દિવસમાં કેટલી મગફળી ખાવી જોઈએ, તેનો સ્વભાવ શું છે અને તેને ખાવાથી સ્વાસ્થ્યને શું ફાયદો થાય છે.
મગફળીના ગુણધર્મો શું છે ?
શિયાળામાં શરીરને ગરમ રાખવા માટે વ્યક્તિએ ગરમ અસર ધરાવતા ખોરાકનું સેવન કરવું જોઈએ. ઠંડીની ઋતુમાં પણ મગફળી ખાવાથી ફાયદો થાય છે, મગફળી સ્વભાવે ગરમ હોય છે. તેનું સેવન કરવાથી શરીર અંદરથી ગરમ રહે છે અને પુષ્કળ ઉર્જા મળે છે. ચેપ અટકાવવા માટે ગરમ અને પૌષ્ટિક ખોરાક ખાવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. શિયાળામાં શરીર માટે ગરમી, શક્તિ અને ગુણવત્તાયુક્ત પ્રોટીન જરૂરી છે અને આ ત્રણેય વસ્તુઓ મગફળીમાં જોવા મળે છે.
મગફળીમાં રહેલા પોષક તત્વો
મગફળી એક સસ્તું અને ખૂબ જ પૌષ્ટિક સુપરફૂડ છે. આયુર્વેદમાં મગફળીને ઔષધીય વનસ્પતિ છે. તેમાં સ્વસ્થ ચરબી, પ્રોટીન, કેલરી, ફાઇબર, પોટેશિયમ, મેગ્નેશિયમ, વિટામિન ઇ વગેરે જેવા ઘણા પ્રકારના પોષક તત્વો હોય છે.
શિયાળામાં દિવસમાં કેટલી મગફળી ખાવી જોઈએ?
જો તમે કંઈ પણ વધુ પડતું ખાશો, તો આ ઓવરડોઝ ફાયદાકારક બનવાને બદલે નુકસાનકારક રહેશે. તેથી ઘણા લોકો શિયાળામાં એક જ બેઠકમાં 250 ગ્રામથી લઈને 500 ગ્રામ સુધીની મગફળી ખાઈ લે છે. આમ કરવાથી પાચન સમસ્યાઓ થઈ શકે છે અને વજન વધી શકે છે. દિવસમાં ફક્ત એક થી બે મુઠ્ઠી મગફળી અથવા લગભગ 30 થી 50 ગ્રામ ખાવી શ્રેષ્ઠ છે. જો કે, જે લોકો શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં વ્યસ્ત રહે છે તેમને મગફળીનું સેવન મધ્યમ માત્રામાં કરવાની જરૂર પડી શકે છે. રમતવીરો અને કસરત કરતા લોકો 100 ગ્રામ મગફળી ખાઈ શકે છે. આનાથી વધુ ખાવાથી કેલરીનું પ્રમાણ વધશે, જેનાથી વજન વધશે.
મગફળી ખાવાના ફાયદા
- આયુર્વેદમાં મગફળીને એક એવી દવા છે જે શરીરને રોગો સામે લડવા માટે તૈયાર કરે છે. મગફળી વાત દોષને સંતુલિત કરે છે. હાડકાં અને સ્નાયુઓને સુધારવામાં મદદ કરે છે. હૃદય માટે ફાયદાકારક છે.
- કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરે છે. બળતરા ઘટાડે છે. પાચનમાં પણ સુધારો કરે છે. મગફળીમાં ઘણા છુપાયેલા ગુણધર્મો છે, જે ઊર્જા અને પોષણ બંને પ્રદાન કરે છે. તે પ્રોટીનનો સારો અને સસ્તો સ્ત્રોત પણ છે.
- મગફળીમાં વિટામિન ઇ અને મોનોઅનસેચ્યુરેટેડ ચરબી હોય છે, જે હૃદયના સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપે છે અને ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જે હૃદયમાં અવરોધ પેદા કરી શકે છે.
- મગફળી ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે પણ ફાયદાકારક છે. તેમાં ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ ઓછો હોય છે, જે બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. મગફળીનું સેવન ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક છે.
- વજન ઘટાડવું હોય કે વધારવું હોય, મગફળી મદદરૂપ થાય છે. તેમાં પ્રોટીન અને સારા, સ્વસ્થ ચરબીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જે વજન વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. તેનું પ્રમાણસર સેવન વજન ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. વધુ પડતું સેવન કરવાથી વજન પણ વધી શકે છે, કારણ કે તે વધુ કેલરી વાપરે છે.
- તે ત્વચા અને મગજ માટે પણ ફાયદાકારક છે. મગફળીમાં રહેલ વિટામિન બી-12 અને સ્વસ્થ ચરબી મગજને પોષણ આપે છે.
મગફળી ખાવાની સાચી રીત
જો તમે સવારે, સાંજે, બપોરે, અથવા ક્યારેક રાત્રે પણ મગફળી ખાતા હોવ તો આ ટાળો. સવારે અને સાંજે મગફળી ખાઓ. રાત્રે મગફળી ખાવાનું ટાળો. ગોળ અથવા મધ સાથે મગફળી ખાવાથી તેના ફાયદા બમણા થઈ જાય છે. મગફળીના લાડુ, પોહા, સાબુદાણાની ખીચડી અને અન્ય વાનગીઓમાં મગફળી ઉમેરો. તમે તેનો ચુરમા પણ બનાવી શકો છો, જેમાં લોટ અને તલ ઉમેરવા પડે છે.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)