ઉત્તરાખંડ અને હિમાલયના પ્રદેશોમાં જોવા મળતા કિલમોડા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) હવે ઔષધીય દ્રષ્ટિકોણથી વધુ મહત્વપૂર્ણ સાબિત થઈ રહ્યાં છે, વૈજ્ઞાનિક સંશોધન અને પરંપરાગત આયુર્વેદિક જ્ઞાનના આધારે આ છોડનો ઉપયોગ પાઈલ્સ જેવી સમસ્યાઓની સારવાર માટે કરવામાં આવે છે. કિલમોડા એક ઝાડવાળો છોડ છે, જેના પાંદડા અને ફળ ઔષધીય ગુણોથી ભરપૂર છે. સ્થાનિક લોકો વર્ષોથી પરંપરાગત દવામાં તેનો ઉપયોગ કરે છે.
કિલમોડાના ફળ ખાવામાં મીઠા અને ખાટા હોય છે, તેમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ, બળતરા વિરોધી અને એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણો જોવા મળે છે. તેના મૂળમાંથી કાઢેલ અર્ક વિવિધ રોગોની સારવારમાં મદદરૂપ થાય છે.તાજેતરના સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું કે કિલમોડામાં હાજર બાયોએક્ટિવ સંયોજનો પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે અને કબજિયાત અને પાઈલ્સ જેવી સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં મદદરૂપ છે.
તેના મૂળ અને છાલનો ઉપયોગ ખાસ કરીને પાઇલ્સની સારવાર માટે થાય છે.તેનો પાઉડર અથવા ઉકાળો પીવાથી સોજામાં રાહત મળે છે અને આંતરિક ઘા ઝડપથી રૂઝાય છે. આ સિવાય તેમાં બીટા કેરોટીન, એસ્કોર્બિક એસિડ, ફેનોલિક કમ્પાઉન્ડ જેવા રસાયણો જોવા મળે છે.
હર્બલ દવાઓની વધતી જતી માંગને કારણે આયુર્વેદિક અને હર્બલ દવા ઉત્પાદકો પાઈલ્સ દવાઓ બનાવવામાં કિલમોડાનો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. આ પ્લાન્ટ માત્ર પાઈલ્સ જ નહીં પરંતુ પેટ સંબંધિત અન્ય રોગો, ડાયાબિટીસ અને લીવર સંબંધિત સમસ્યાઓની સારવારમાં પણ મદદ કરી શકે છે.
કિલમોડા મુખ્યત્વે જંગલી વિસ્તારોમાં જોવા મળે છે, પરંતુ તેની વધતી માંગને ધ્યાનમાં રાખીને તેની નિયંત્રિત ખેતીની જરૂરિયાત અનુભવાઈ રહી છે.ઉત્તરાખંડ અને હિમાચલ પ્રદેશના સ્થાનિક ખેડૂતો હવે આ ઔષધીય છોડની ખેતી તરફ વળ્યાં છે, જેના કારણે ન માત્ર તેમની આવકમાં વધારો થશે પરંતુ આ પ્લાન્ટ પણ મોટી માત્રામાં ઉપલબ્ધ થશે.
પરંપરાગત જ્ઞાન અને વૈજ્ઞાનિક સંશોધનના આધારે કિલમોડાને આધુનિક દવામાં સામેલ કરવામાં આવી રહી છે.જો તેના સંરક્ષણ અને યોગ્ય ખેતી પર ધ્યાન આપવામાં આવે તો, તો તે સ્વાસ્થ્ય અને આર્થિક દ્રષ્ટિકોણથી ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીને લગતી કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)