વોશિંગ્ટન ડીસી: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે મંગળવારે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપાર કરાર અંગે મોટું નિવેદન આપ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે બંને દેશો ટૂંક સમયમાં એક વેપાર કરાર કરશે જેમાં ખૂબ જ ઓછા ટેરિફ હશે. જે બંને દેશોને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધા કરવાની તક આપશે.
ટ્રમ્પે કહ્યું, ભારત સાથે એક અલગ પ્રકારનો સોદો
ટ્રમ્પે દાવો કર્યો, મને લાગે છે કે આપણે ભારત સાથે એક સોદો કરવા જઈ રહ્યાં છીએ અને તે એક અલગ પ્રકારનો સોદો હશે. તે એક એવો કરાર હશે, જેમાં આપણે ત્યાં જઈને સ્પર્ધા કરી શકીશું. હાલમાં, ભારત કોઈને અંદર આવવા દેતું નથી. મને લાગે છે કે ભારત હવે આ કરશે અને જો આવું થશે, તો આપણી પાસે ઓછા ટેરિફ કરાર થશે.
નોંધનીય છે કે ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (BTA) અંગે વાતચીત ચાલી રહી છે, જેની સમયમર્યાદા 9 જુલાઈના રોજ સમાપ્ત થઈ રહી છે. હવે 90 દિવસના ટેરિફ વધારા વિરામને કારણે આ સોદો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે.
ભારત પણ વેપાર કરાર અંગે સતર્ક છે
અમેરિકા સાથે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ગણાતા આ વેપાર કરાર અંગે ભારત પણ ખૂબ સતર્ક છે. ભારતે કૃષિ બાબતો પર કડક વલણ અપનાવ્યું છે. ભારતના મુખ્ય વાટાઘાટાકાર રાજેશ અગ્રવાલના નેતૃત્વ હેઠળના પ્રતિનિધિમંડળે વોશિંગ્ટનમાં પોતાની હાજરી વધારી દીધી છે. અગાઉ આ બેઠકો ગુરુવાર અને શુક્રવારે યોજાવાની હતી, પરંતુ હવે બંને દેશો વચગાળાના વેપાર કરારને અંતિમ સ્વરૂપ આપવા માટે આ વાટાઘાટાને ઉતાવળમાં લંબાવી રહ્યાં છે. તેનું કારણ એ છે કે જો 9 જુલાઈ સુધીમાં કોઈ કરાર ન થાય, તો બંને દેશો વચ્ચે સ્થગિત 26% પ્રતિશોધક ટેરિફ આપમેળે લાગુ થઈ જશે. આ વેપાર વાટાઘાટો નિષ્ફળ જવાથી 26% ટેરિફ માળખાને તાત્કાલિક પુનઃસ્થાપિત કરવાની ફરજ પડશે. ભારતનું કડક વલણ તેની કૃષિ પ્રણાલીની રાજકીય સંવેદનશીલતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. દેશની કૃષિ વ્યવસ્થા મુખ્યત્વે નાના ખેડૂતો પર આધારિત છે જેમની પાસે મર્યાદિત જમીન છે. કૃષિ ક્ષેત્રમાં કોઈપણ છૂટછાટ આર્થિક અને રાજકીય રીતે મુશ્કેલ નિર્ણય છે.
અમેરિકા શું ઇચ્છે છે ?
અમેરિકા એ પણ ઇચ્છે છે કે ભારત સફરજન, બદામ અને આનુવંશિક રીતે સુધારેલા પાક અને ડેરી ઉત્પાદનો જેવા કૃષિ ઉત્પાદનો પરના ટેરિફ ઘટાડે. જોકે, ભારતે આજ સુધી કોઈપણ મુક્ત વેપાર કરાર (FTA) માં તેના ડેરી ક્ષેત્રને વિદેશી સ્પર્ધા માટે ખોલ્યું નથી. અમેરિકાના દબાણ હેઠળ ભારત હજુ પણ આ નીતિ બદલવા તૈયાર નથી લાગતું. બીજી તરફ, ભારત માંગ કરે છે કે તેના શ્રમ-સઘન નિકાસ ઉત્પાદનો - જેમ કે કાપડ, વસ્ત્રો, રત્નો અને ઝવેરાત, ચામડાની ચીજવસ્તુઓ અને કૃષિ ઉત્પાદનો (જેમ કે ઝીંગા, તેલીબિયાં, દ્રાક્ષ અને કેળા) ને અમેરિકામાં પસંદગીની ઍક્સેસ આપવામાં આવે.
વેપારને $500 બિલિયન સુધી વધારવાનો લક્ષ્યાંક
ભારત અને અમેરિકા તેમના વર્તમાન વેપારને US$191 બિલિયનથી વધારીને US$500 બિલિયન કરવા માંગે છે. આ તાત્કાલિક વાટાઘાટો બંને દેશો એક વ્યાપક દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (BTA) તરફ કામ કરી રહ્યા છે, જેનો પહેલો તબક્કો 2024 ના પાનખર સુધીમાં પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્યાંક છે. આવી સ્થિતિમાં, વિશ્વના અન્ય દેશો પણ બંને દેશો વચ્ચેના આ મોટા કરાર પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છે.
Android મોબાઇલ માટેઃ https://play.google.com/store/
iOS મોબાઇલ માટેઃ https://apps.apple.com/in/app/
